نواة المشمش

Kayısı Çekirdeği; kanserden korunmak için; kayısı çekirdeği yenilmesi önerilmektedir. Kayısı çekirdeğinin içi laetrile ve amygdalin olarak bilinen B-17 vitamini bakımından çok zengindir. Her gün 7 adet kayısı çekirdeğinin tüketilmesinin kanserden korunmada etkili olacağı iddia edilmektedir.

Sağlıklı beslenmede önemli bir yeri olan kayısının kullanım alanları ve tüketim düzeyi çok önemlidir. Kayısının yuvarlak, oval veya oblong şekilli çekirdekleri de değerlendirilmekte ve birçok şekilde tüketilmektedir. Kayısı çekirdeklerinin ağırlığı 1-4 g. arasında değişmektedir.

Çekirdek kabuğu açık veya koyu kahverengi olup kabuk hafifçe pürüzlüdür. Tohumları tatlı, acı ve az acıdır. Çekirdekler meyve etine yapışık, yarı yapışık veya serbesttir. Çekirdekte tatlılık acılığa karşı dominanttır.
Kayısı çekirdeği, kabuk ve içten meydana gelmiştir. Meyve ağırlığının % 12'sini oluşturur. Çekirdek içi bileşim olarak Glikozit, Amigdalin, Nişasta, Yağ ve benzeri maddelerden meydana gelmiştir. Kayısı çekirdeği, bademe benzer ama daha küçük, daha taze ve sanki daha tatlı bir kuruyemiş gibidir.
Yerli kayısı çeşitlerinin çekirdeklerinin içi tatlı olurken, yabancı ve zerdali formundaki kayısıların çekirdeklerinin içi ise çoğunlukla acı olmaktadır. Kayısı çekirdeklerinin tatlı olanları çerez olarak tüketilmekte iken, acı olanlar kozmetik ve ilaç sanayinde hammadde olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kayısı çekirdeğinin tohum ve kabuğundan badem yağı, yemeklik yağ, aroma esansı gibi maddeler elde edilmektedir.
Çekirdek içi (tohum) alındıktan sonra, geriye kalan kabuk, mobilya sanayinde veya yakacak olarak kullanılmaktadır. Kabuk parçaları toprak yollarda kullanıldığında çamurlanmayı ve tozlanmayı önlemektedir.
Kayısı çekirdeğinin bileşiminde protein oranının %15-20, selülozun %4-5, yağ içeriğinin %52 olduğu görülmektedir. Çekirdeğin yağ ve yağ asitleri bileşimleri çok ilginçtir. Yağ asitlerinin %8.27'si doymuş, %91.73'ü doymamış yağ asitlerinden oluşmuştur. Yağ asidi kompozisyonu incelendiğinde; doymuş yağ asitlerinden palmitik asit %5.62, stearik asit %1.27, palmitoleik asit %0.72, heptadesenoik asit %0.09 iken, doymamış yağ asitlerinden oleik asit %67.31 (Omega 9), linoleik asit %24.68 (Omega 6), linolenik asit %0.08 (Omega 3), araşidik asit %0.10 ve ekosenoik asit %0.11 olduğu görülmektedir.